Muzeum Archeologiczne w Biskupinie

Biskupin.Muzeum Archeologiczne w Biskupinie powstało w 1950 roku i dziś jest jednym z największych rezerwatów archeologicznych w Europie, o powierzchni 38 ha. Miejsce to odwiedza rocznie 200 000 turystów.

Półwysep Jeziora Biskupińskiego w 1994 roku uznano za Pomnik Historii.

Na terenie Muzeum w Biskupinie znajdują się:

-liczne ślady osadnictwa od epoki kamienia aż po wczesne średniowiecze

-pozostałości osady obronnej z późnej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, zaliczające się do grona 100 najważniejszych odkryć archeologicznych XX wieku

-rekonstrukcje osady obronnej, obozowiska łowców i zbieraczy, osady pierwszych rolników, grobów skrzynkowych i wioski piastowskiej

-Chata Pałucka

W Muzeum Archeologicznym w Biskupinie wykwalifikowani edukatorzy prowadzą:

-lekcje muzealne

-warsztaty

-pokazy dla dzieci, młodzieży i dorosłych poświęcone archeologii

Obozowisko łowców i zbieraczy

Na piaszczystej wydmie w pobliżu Jeziora Biskupińskiego odkryto ślady obozowiska sprzed 8 tysięcy lat. Jego wizualizacja znajduje się nad niewielkim stawem. Można tam zobaczyć kryte trzciną szałasy, zewnętrzne palenisko i wykonaną z jednego pnia łódź, tzw. dłubankę.

Osada pierwszych rolników

Około 6 tysięcy lat temu istniała w Biskupinie neolityczna osada, którą częściowo zrekonstruowano w postaci kilkudziesięciometrowego „długiego domu”, w którym mogło mieszkać kilka spokrewnionych ze sobą rodzin.

Drugi taki „długi dom” to budynek muzealny, zaadaptowany na wystawę „Epoka pierwszych rolników”.

W sezonie letnim i podczas imprez archeologicznych, organizowanych przez Muzeum w Biskupinie, można tu spotkać odtwórców rękodzieła.

Znajduje się tu także źródełko wody, które pełniło rolę kultową, a także poletka z uprawami archaicznych gatunków roślin (ciecierzycy, soczewicy, orkiszu, płaskurki, pszenicy zbitokłosej i zwyczajnej, białego i czerwonego prosa, lnianki i lnu).

Osada obronna na półwyspie

Rekonstrukcja osady obronnej z przełomu epok brązu i żelaza obejmuje pomost, bramę, kilka odcinków wału, falochron, dwa rzędy chat i ulicę.

Pierwszych badań wykopaliskowych i odkryć dokonano tu w latach 30 XX wieku.

Miejscowy nauczyciel, Walenty Szwajcer, odkrył wystające z wody pale i poinformował o tym prof. Józefa Kostrzewskiego, wybitnego polskiego archeologa.

Na osadę składało się kiedyś 106 domów, ułożonych w 13 rzędach, rozdzielonych ulicami wyłożonymi drewnem, otoczonych okrężną ulicą i wałem obronnym.

Osadę w Biskupinie zbudowano na wyspie i jedyną drogą do niej był pomost z bramą.

Badania dendrochronologiczne drewna konstrukcyjnego wykazały, że pochodzi ono z lat  747-722 p.n.e.

W chatach prezentowany jest wystrój i wyposażenie z epoki brązu i żelaza.

W lecie można tu spotkać wykonawców dawnych przedmiotów, odzianych w stroje z epoki i opowiadających o życiu przed 2700 lat.

W chatach odbywają się również lekcje muzealne.

Groby skrzynkowe

Zrekonstruowano dwa groby skrzynkowe, datowane na V wiek p.n.e., czyli na czas po upadku tutejszej osady obronnej.

Obrazują one sposób pochówku, w którym urny z prochami zmarłych, naśladujące ludzki wygląd, składano w rodzinnych grobowcach

Wioska piastowska

W Biskupinie znaleziono ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego, m. in. kamiennych palenisk z dawnych domostw wioski, która istniała tutaj w X-XI wieku.

Była to osada związana z niewielkim gródkiem istniejącym wtedy na Półwyspie Biskupińskim.

Rekonstrukcja wioski to kilkanaście domostw, tzw. kurnych chat z paleniskiem w środku, bez otworów okiennych. Wyposażenie wnętrza chat pokazuje życie codzienne w okresie wczesnopiastowskim, czyli rękodzieło, obróbkę skór, rogu, poroża i kości, garncarstwo, wytwarzanie żywności (piec chlebowy), kowalstwo (kuźnia), czy też produkcję dziegciu.

Chata pałucka – obiekt etnograficzny

Przykładem pałuckiego budownictwa jest pochodząca z XVIII/XIX wieku chata przeniesiona z pobliskiej wsi Biskupin i wpisana do rejestru zabytków.

Izba czarna pełniła rolę kuchni i tu odbywało się życie codzienne, tutaj składowano produkty żywnościowe i narzędzia. W sieni, czyli w tzw. czarnej kuchni mieścił się piec chlebowy. Izba biała miała natomiast charakter odświętny.

Na terenie zagrody w Biskupinie znajduje się rekonstrukcja studni z żurawiem, pasieka z imitacjami dawnych uli i rzeźba Stracha na Wróble, wykonana podczas plenerów rzeźbiarskich w latach 70 XX w.  

Zwierzyniec

Zwierzęta zbliżone do ras żyjących na tych terenach przed wiekami mieszkają w rozległych zagrodach Muzeum w Biskupinie, w których znajdują się rekonstrukcje dawnych obiektów związanych z hodowlą.

Hodowane są tu koniki polskie, rasa koni wywodząca się od leśnych tarpanów, owce wrzosówki i kozy, a także bydło rasy polskiej czerwonej

Rejs Statkiem Pasażerskim „DIABEŁ WENECKI”

Rejs po Jeziorze Biskupińskim trwa około 30 min.

Statek kursuje od końca kwietnia do końca września.

Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja.

Lekcje muzealne w Muzeum Archeologicznym w Biskupinie

-zajęcia dla grup zorganizowanych przedszkolnych, szkolnych i innych

-czas trwania: 45-60 minut

-grupa może liczyć maksymalnie 30 lub 40 osób

-od maja do września zajęcia odbywają się we wnętrzach chat na terenie rezerwatu Biskupin

-od października do kwietnia lekcje prowadzone są w ogrzewanych pomieszczeniach muzealnych

-konieczna jest wcześniejsza rezerwacja

Lekcje muzealne:

Szklane historie – warsztaty wyrobu paciorków

-od 4 roku życia

-w jaki sposób powstawały w pradziejach szklane paciorki

-skąd paciorki przywędrowały na teren Polski i Biskupina

-opis techniki wytopu szkła

-wyrób paciorków z kawałków kolorowej modeliny i mozaikowych oczek

-własnoręcznie wykonany naszyjnik to pamiątka z zajęć

Zostań mieszkańcem pradziejowej osady – o życiu codziennym w epoce brązu

-od 6 roku życia

-w jaki sposób mieszkańcy pradziejowej osady Biskupin zdobywali żywność

-lekcja prowadzona jest w zrekonstruowanej chacie, gdzie znajdują się kopie narzędzi gospodarczych

-uczestnicy mielą ziarno kamiennym żarnem, lepią ciasto i pieką podpłomyki

Bez gwoździa i śruby – o tym, jak zbudowano osadę obronną w Biskupinie

-od 7 roku życia

-jak i dlaczego na terenie Biskupina powstała osada obronna

-pradziejowe techniki budowlane

-narzędzia do obróbki drewna

-gatunki drzew, użyte do budowy osady w Biskupinie

-możliwość samodzielnego zbudowania modelu łużyckiej chaty lub fragmentu wału obronnego

Od skorupki do naczynia – o tajnikach pracy archeologa

-od 7 roku życia

-czym jest stanowisko archeologiczne

-dlaczego stanowiska archeologiczne należy chronić

-skąd archeolodzy wiedzą, gdzie prowadzić badania wykopaliskowe

-na czym polega praca archeologa

-dlaczego w magazynach jest tak wiele fragmentów ceramiki

-jak można badać fragmenty naczyń

Garnek na wynos – warsztaty lepienia naczyń z gliny

-od 6 roku życia

-kiedy i jak powstawały pierwsze naczynia gliniane

-jakie dawniej znano metody lepienia, ozdabiania i wypalania naczyń

-dlaczego garncarstwem zajmowały się kobiety

-tajniki wiedzy o ceramice pradziejowej

-możliwość obejrzenia replik pradziejowych naczyń z Biskupina

-własnoręczne wykonanie pamiątki z gliny

Łowiectwo pradziejowe

-od 9 roku życia

-rola i metody polowania w pradziejach

-jak dawniej rozpalano ogień

-jak przebiegała obróbka krzemienia, z którego wykonywano potem narzędzia

-zastosowanie wyrobów z kamienia

-praktyczny kurs łucznictwa pradziejowego

Nić Ariadny – warsztaty pradziejowego tkactwa

-od 10 roku życia

-skąd pochodzi powiedzenie „gubić wątek”

-rola tkactwa w pradziejach

-jak z owczego runa przędzona była nić

-lekcja tkania na mini krosienku tkackim, tak zwanym bardku

-samodzielnie tkana kolorowa krajka, jako pamiątka z zajęć

Szpila, zawieszka i zapinka – sztuka ozdabiania się w pradziejach

-od 10 roku życia

-z czego dawniej wykonywano ozdoby

-surowce naturalne, brąz – jako materiały na ozdoby

-jaką biżuterię nosili mieszkańcy osady w Biskupinie

-jakie funkcje miała biżuteria i amulety

-samodzielne wykonanie ozdoby z drutu miedzianego: zawieszki, szpili lub pierścionka

Od płacidła do monety – dzieje pieniądza

-od 10 roku życia

-na czym polega różnica między pieniądzem a monetą

-dlaczego każda moneta jest pieniądzem, ale nie każdy pieniądz jest monetą

-historia pieniądza

-wartość pieniądza od czasów najdawniejszych po mennictwo średniowieczne

-kopie pierwszych polskich monet

-jak działała dawna mennica

-samodzielne wybijanie kopii wczesnopiastowskiej monety

Młotek z poroża, Igła z kości

-od 10 roku życia

-jak dawni mieszkańcy Biskupina wykorzystywali poroże i kości

-jakie gatunki zwierząt interesowały ludzi najbardziej

-czym dawne zwierzęta różniły się od współczesnych

-czy obróbka skóry, kości, rogu i poroża z użyciem dawnych narzędzi jest łatwa

Wystawy:

Wystawa czasowa „Badania archeologiczne w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2017-2018”. Prezentowane są tu efekty prac archeologicznych prowadzonych w latach 2017-2018 na terenie woj. kujawsko-pomorskiego, jak również zabytki pozyskane w ich toku.

Wystawa stała – Świt historii nad jeziorem biskupińskim

Wystawa poświęcona jest dziejom Biskupina i osadnictwa od czasów paleolitycznych po średniowiecze.  

Epoka pierwszych rolników

Wystawa pokazuje przemiany kulturowe zachodzące w epoce neolitu, rolę rolnictwa i hodowli w rozwoju mieszkających tu grup ludzkich, ich życie codzienne i obrzędowość, a także techniki wyrobu przedmiotów użytkowych.

75 lat badań biskupina

Wystawa powstała z okazji 75 rocznicy badań archeologicznych w Biskupinie i opowiada o historii odkrycia tego stanowiska archeologicznego, przedwojennych badaniach wykopaliskowych, prowadzonych z zastosowaniem nowatorskich interdyscyplinarnych metod, niemieckich badaniach wojennych oraz polskich badaniach powojennych.