Lanckorona
Lanckorona to mała wieś w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, położona 30 km od Krakowa. Dzięki temu, że do dziś zachowała oryginalną drewnianą zabudowę pochodzącą z drugiej połowy XIX wieku, jest chętnie odwiedzana przez turystów. Lanckorona nabyła prawa miejskie w 1366 roku, lecz od 1934 ma status wsi.
Historia
Bogate w zwierzynę tereny były chętnie i często odwiedzane przez króla Kazimierza Wielkiego. Wawel znajdował się w odległości zaledwie 30-tu km od miejsc łowów królewskich, więc król postanowił założyć tu miasteczko na prawie magdeburskim, nazywane od XV wieku – Lanckorona. W nadanym prawie miejskim ustanowiony został też przywilej cotygodniowych targów, odbywających się w czwartki.
Szukasz luksusowego hotelu w Krakowie lub z województwa małopolskiego? Sprawdź naszą ofertę >>
Kazimierz Wielki ufundował na wzgórzu w Lanckoronie zamek pełniący funkcje strategiczne i mieszkalne. Strzegł on granicy pomiędzy Krakowem, a Księstwem Oświęcimskim. Był rezydencją starostów lanckorońskich i przez lata wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli.
Ruiny zamku do dziś znajdują się na szczycie Góry Lanckorońskiej.
Kazimierz Wielki ufundował również w Lanckoronie kościół pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela.
Aż do roku 1512 starostami w Lanckoronie byli potomkowie Zbigniewa, marszałka wielkiego koronnego, którzy przyjęli nazwisko Lanckorońskich.
Kolejni właściciele, starostowie z rodu Wolskich, doprowadzili do rozkwitu Lanckorony, a król Zygmunt Stary nadał miastu prawo organizowania dwóch jarmarków: w czerwcu – na św. Jana i w sierpniu – na św. Bartłomieja. Dzień targowy został przeniesiony z czwartku na niedzielę.
Do upadku gospodarczego przyczynił się nie tylko potop szwedzki, ale i polityka.
Na początku XVII wieku Lanckorona należała bowiem do wojewody krakowskiego Mikołaja Zebrzydowskiego, organizatora rokoszu skierowanego przeciwko królowi Zygmuntowi III Wazie. Podczas konfederacji barskiej zamek w Lanckoronie był punktem oporu konfederatów.
Bitwy konfederatów barskich
I bitwa, tzw. „Obrona Lanckorony” – 20 lutego 1771 r.
II bitwa – 23 maja 1771 r. – uważana za pierwsze polskie powstanie narodowe.
Dowódcą konfederatów był Kazimierz Pułaski.
Ogrodzona mogiła 300 konfederatów, znajdująca się na Szlaku Konfederatów Barskich to groby ziemne, wiekowa lipa i kapliczka.
W 1869 r. pożar plebańskiej stodoły rozprzestrzenił się na drewnianą zabudowę znajdującą się wokół rynku. Odbudowane po pożarze chaty w Lanckoronie są dziś zabytkiem architektury drewnianej.
W Izbie Regionalnej można obejrzeć dawne przedmioty codziennego użytku mieszkańców Lanckorony i pamiątki związane z Kazimierzem Pułaskim.
Ruiny zamku ufundowanego przez Kazimierza Wielkiego znajdują się na Górze Lanckorońskiej, z której Michał Zebrzydowski dojrzał wzgórze Żar, na którym wybudował pierwszą w Polsce kalwarię, wpisaną na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zamek w Lanckoronie został przez Austriaków przekształcony w więzienie, a po przeniesieniu więzienia do Wadowic, wysadzony. Do dziś zachowały się tylko fundamenty wież i pozostałości muru tarczowego.
Góra Lanckorońska, inaczej nazywana Górą Zamkową, o wysokości 545 m n.p.m., jest najwyższym wzniesieniem Wzgórz Lanckorońskich Pogórza Wielickiego. Na szczycie znajdują się ruiny zamku z czasów Kazimierza Wielkiego. Stoki górskie porośnięte są lasami mieszanymi.
Wytyczono tu trasy spacerowe, np. Aleją Cichych Szeptów lub Aleją Zakochanych, a także rowerowe i narciarstwa biegowego.
Szlaki turystyczne
-z Brzeźnicy do Łopusznej – szlak niebieski
-z Myślenic do Chełmu Wschodniego – szlak żółty
Pamiątki z Lanckorony
-ceramika
-domowe przetwory
-wina
-miody
-rzeźba
W Lanckoronie organizowane są:
-pokazy filmowe
-koncerty
-spotkania z artystami
-Święto Aniołów w grudniu
Wille
W okresie międzywojennym wybudowano w Lanckoronie klimatyczne wille m.in. Bajka, Tadeusz i Modrzewiowa.